Przyczyny tych zaburzeń mogą być różne: predyspozycje genetyczne,
zmiany hormonalne, ucisk żył, stany zapalne, obcisłe ubrania, długie
pozostawanie w pozycji stojącej lub siedzącej, wysoka temperatura
otoczenia, otyłość, brak aktywności fizycznej, zaparcia.

Najczęściej na obolałe i opuchnięte nogi skarżą się osoby, które w ciągu dnia większość czasu spędzają w pozycji siedzącej bądź stojącej. Nieprzyjemne uczucie ciężkości lub mrowienia potrafi utrzymywać się jeszcze przez dłuższy czas po zmianie pozycji. Obrzęki nóg mogą być też objawem przewlekłej niewydolności żylnej. Jak odróżnić zwykłe zmęczenie od niepokojących objawów trwałego schorzenia?

Nogi w górę!

Obrzęki nóg nasilają się podczas podróży, przy długotrwałej pozycji siedzącej lub stojącej. Są najczęściej wynikiem nieprawidłowego gromadzenia się płynu surowiczego, czasem związane są z zaburzeniem mikrokrążenia. Ulgę przyniesie ułożenie nóg powyżej poziomu serca, taka pozycja przywróci prawidłowe krążenie. Aby zapobiec puchnięciu nóg, należy wykonywać ćwiczenia w każdej wolnej chwili. Na siedząco mogą to być skręty stóp, na stojąco możemy dreptać w miejscu lub przenosić ciężar z jednej nogi na drugą. Pół biedy, gdy te obrzęki da się rozpędzić ćwiczeniami; gdy ich źródłem jest tylko długotrwała podróż. Gorzej, gdy towarzyszą im takie objawy, jak częste oddawanie moczu, szybkie męczenie się, wielodniowe utrzymywanie się obrzęków nóg i ciała. Obrzęki, uczucie ciężkości nóg, czasem ból – to mogą być już objawy przewlekłej niewydolności żylnej, której skutkiem są m.in. żylaki.

Żylaki

to przewlekła niewydolność żylna (PNŻ), zespół objawów pojawiających się w następstwie utrudnionego odpływu krwi żyłami. Ze względu na miejsce, wyróżniamy żylaki przełyku, odbytu (hemoroidy), kończyn dolnych. Skąd się one biorą? W naczyniach żylnych znajdują się zastawki. Dzięki ich obecności krew nie cofa się, lecz płynie w jednym kierunku (dosercowo). Zaburzenie funkcji zastawek powoduje cofanie się krwi, doprowadza do zastoju krwi i nadciśnienia w układzie żylnym.

Częściej u kobiet

W populacji europejskiej żylaki kończyn dolnych występują u około 51% kobiet i u około 38% mężczyzn. Przyjmowanie przez kobiety niektórych leków hormonalnych i preparatów antykoncepcyjnych (zawierających estrogeny i progestageny) zwiększa ryzyko wystąpienia niewydolności. Estrogeny zwiększają rozciągliwość ścian i powodują rozszerzenie naczyń żylnych. Progesteron obniża napięcie ścian i powoduje także rozszerzenie naczyń żylnych. Zaostrzenie już istniejących dolegliwości może wystąpić przed menstruacją (zespół napięcia przedmiesiączkowego). Również ciąża może sprzyjać powstawaniu żylaków. Od II trymestru, w miarę powiększania się macicy, dochodzi również do ucisku na żyły miednicy.

Objawy PNŻ

są charakterystyczne:  • przykre uczucie ciężkości i wrażenie rozpierania tkanek kończyn dolnych, nasila się pod koniec dnia, po długotrwałym staniu lub siedzeniu, także pod wpływem wysokiej temperatury

Stopnie rozwoju PNŻ

1.  niewidoczne lub niewyczuwalne objawy choroby żylnej

2. „pajączki”

3.  żylaki

4.  obrzęk bez zmian skórnych

5. zmiany skórne: przebarwienia, wypryskowe zapalenie skóry, stwardnienie włókniste skóry, zanik biały, owrzodzenie żylne goleni

6. zmiany skórne z wygojonym owrzodzeniem

7. zmiany skórne z czynnym owrzodzeniem

otoczenia; •bóle kończyn dolnych, najczęściej po długim staniu, ból nasila się wraz z rozwojem zmian zapalnych, należy zwracać uwagę na każdą zmianę intensywności i charakteru bólu, by wykluczyć zakrzepowe zapalenie żył i niedrożność układu żylnego; • kurcze mięśni łydek, najczęściej w nocy, w pozycji leżącej; •drętwienia kończyn dolnych, nasila się w pozycji stojącej, zmniejsza po odpoczynku i uniesieniu kończyny.

SPOSOBY LECZENIA

Zdrowy tryb

życia Pomoże nam nawadnianie organizmu i zachowanie odpowiedniej dieta. Unikajmy palenia papierosów, alkoholu, słodyczy i tłustych mięs. Dieta powinna być urozmaicona, bogata w błonnik, świeże warzywa i owoce, w których przeważają witaminy C i B6 . Należy zwiększyć aktywność fizyczną, a szczególnie spacery.

Uszczelnianie naczyń włosowatych

Stosując roślinne surowce lecznicze, można zapobiegać gromadzeniu się płynu surowiczego w tkankach, przez to obrzękowi nóg Cennym surowcem jest kasztanowiec zwyczajny. Jego nasiona zawierają escynę, która zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych, przywraca im elastyczność i wzmacnia odporność na uszkodzenia. Poprawia krążenie, ukrwienie skóry i narządów o umięśnieniu gładkim. Przyspiesza wchłanianie płynu surowiczego w miejscu obrzęku. Działa przeciwobrzękowo, przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo. Leki ziołowe zawierające nasienie kasztanowca, np. Hiposem, nie obciążają wątroby, w przeciwieństwie do preparatów zawierających diosmine. Podobne właściwości do kasztanowca ma stosowana zewnętrznie arnika. Może być stosowana podczas ciąży. Wykazuje właściwości przeciwzapalne i przeciwobrzękowe.

Kompresjoterapia

Kiedy choroba już wyraźnie występuje i żylaki pojawiają się na nogach, warto nosić rajstopy lub podkolanówki uciskowe, które poprawiają krążenie poprzez zamierzony ucisk. Nie dopuszczają one do zalegania krwi w kończynie. Terapia ta wymaga codziennej dyscypliny i systematyczności, ale warto to robić.

Zabieg chirurgiczny

To ostateczność. Wykonuje je się tylko wtedy, gdy choroba jest już bardzo zaawansowana, a inne metody leczenia nie przynoszą poprawy.

Korzystano m.in. z artykułów: Przewlekła niewydolność żylna, lek. med., mgr farm. Jarosław Struczyński, Panacea nr 4 (5), 2003; Kasztan jadalny na wzmocnienie, mgr Maja Sędzik, Panacea Nr 4 (53), 2015; Kasztanowiec zwyczajny, mgr farm. Maria Piaskowska, Panacea Nr 4 (5), 2003, www.panacea.pl